Uzaktan Çalışma Yönetmeliği

Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinin bugün itibariyle Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından gerek işverenler gerek çalışanlar yönetmelik detaylarını araştırmaya başladı. Covid-19 pandemisiyle birlikte alışılagelmiş çalışma şartlarının günden güne değişmesi kaçınılmazdı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da konuya ilişkin yönetmeliği vakit kaybetmeden paylaştı.  

 Yönetmelikte önemli görülen her husus en ince ayrıntısına kadar açıklanmış ve hiçbir soru işareti kalmayacak şekilde düzenlenmiştir. Uzaktan çalışma ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususların başında iş sözleşmesinin yazılı olarak yapılması gerektiğidir. Çalışma mekânından, malzeme ve iş araçlarının temini ve kullanımına; çalışma sürelerinin belirlenmesinden veri koruma hususlarına ve daha pek çok önemli noktaya değinilmiş ve sürecin nasıl organize edilmesi, yürütülmesi gerektiği açıklanmıştır. 

10 Mart 2021 tarihli 31419 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan uzaktan çalışma yönetmeliğine göre; 

• Uzaktan çalışan: İş görme ediminin tamamını veya bir kısmını uzaktan çalışarak yerine getiren işçiyi,

• Uzaktan çalışma: İşçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisini, ifade eder.

Sözleşme; Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmeleri yazılı şekilde yapılır. Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır. 

Çalışma mekânı düzenlemesi; Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenir. 

Malzeme ve iş araçlarının temini ve kullanımı; Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması esastır. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilir. İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmaz. 

Üretim maliyetlerinin karşılanması; İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususlar iş sözleşmesinde belirtilir. 

Çalışma süresinin belirlenmesi; Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır. 

İletişim; Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenir. 

Verilerin korunması; İşveren, uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alır. İşveren, korunması gereken verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirler. Verilerin korunması amacıyla işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması zorunludur. 

İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınması; İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür. 

Uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler; Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz. Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir. 

Uzaktan çalışmaya geçiş 

• İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir veya hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.

• İşçinin, uzaktan çalışma yapma talebi ile ilgili hususlar aşağıdadır:

• Talep yazılı olarak yapılır.

• Talep işyerinde belirlenen usul doğrultusunda işverence değerlendirilir.

• Talep değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek diğer kıstaslar kullanılır.

• Talebe ilişkin değerlendirme sonucunun 30 gün içinde işçiye talebin yapıldığı usulle bildirilmesi esastır.

• Talebin kabul edilmesi halinde yönetmelikte belirtilen hususlara uygun şekilde sözleşme yapılır.

• Uzaktan çalışmaya geçen işçi, ikinci fıkrada belirtilen usulle tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir. İşveren, söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendirir.

• Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/03/20210310-2.htm