İş göremezlik, bir çalışanın mevcut işini yapamaması veya devam edememesi durumudur. İş göremezlik raporları ise bu durumların belgelendirilmesi amacıyla düzenlenmektedir. İş göremezlik durumunda çalışan, işyeri hekimi, aile hekimi veya başka bir hekimden ilgili raporu almalıdır. Bu raporlar, işverene sunularak çalışanın iş göremezlik durumunu belgelemektedir.
İş Göremezlik Raporları
- İş Kazası Raporu: İş kazaları sonucunda meydana gelen yaralanmalar veya sağlık sorunları durumunda işçiye verilen rapordur. İş kazasının tespit edilmesi ve işçinin iş göremezliğini belgelemek amacıyla düzenlenmektedir.
- Meslek Hastalığı Raporu: Çalışma koşullarından kaynaklanan bir hastalığın işçide ortaya çıkması durumunda verilen rapordur. Meslek hastalığının teşhis edilmesi ve işçinin iş göremezliğini belgelemek için düzenlenmektedir.
- Hastalık Raporu: Çalışanın herhangi bir hastalık veya sağlık sorunu nedeniyle işini yapamaması durumunda verilen rapordur. İşçinin sağlık durumunu ve iş göremezliğini belgelemek amacıyla düzenlenmektedir.
- Analık Raporu: Hamilelik ve doğum sürecindeki kadın çalışanlara verilen rapordur. Doğum öncesi ve doğum sonrası dönemde çalışanın iş göremezliğini belgelemek amacıyla düzenlenmektedir.
Hastalık Raporunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
İstirahat raporu, çalışanın iş yapmasını engelleyen hastalık veya meslek hastalığı durumunda işyeri hekimi, aile hekimi veya herhangi bir hekimden alınan sağlık sorunuyla ilgili bir rapordur. Ancak 2016/21 sayılı genelgeyle Sosyal Güvenlik Kurumu, işçilerin rapor sürelerine ve istirahat raporlarına bazı sınırlamalar getirmiştir. Bu genelgeye göre;
- İşyeri hekimi, sigortalıya bir seferde en fazla 2 gün istirahat verebilir.
- Hekim raporu ile bir seferde en fazla 10 gün istirahat verilebilir. Eğer raporda kontrol muayenesi belirtilmişse, bu süre 20 güne kadar uzatılabilir.
- 20 günü aşan istirahat raporlarının sağlık kurulu tarafından verilmesi gerekmektedir.
- Bir takvim yılı içerisinde tek hekim tarafından verilecek ayaktan tedavi istirahat süreleri toplamda 40 günü geçemez. Bu süreyi aşan istirahat raporlarının sağlık kurulları tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.
- İstirahat raporunda doktor, rapor sonrasında sigortalının çalışıp çalışamayacağı veya kontrol muayenesi yapılıp yapılmayacağı gibi hususları belirtmelidir.
Analık Raporunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Hamile kadın işçilere doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra da 8 hafta olmak üzere toplamda 16 hafta analık iş göremezlik raporu hakkı verilmektedir. Çoğul gebelik halinde doğum öncesi süreye 2 hafta daha eklenmektedir.
- Kadın işçi gebelik nedeniyle kullanacağı istirahat iznini doktor raporuyla doğum öncesindeki 8 haftalık süreyi 3 haftaya indirebilir ve kullanılmayan bu süre doğum sonrası iş göremezlik süresine ekleyebilir.
- Eğer kadın işçi doğum tarihinden 3 hafta öncesine (37+0. gün) kadar çalışmaya devam eder ve doktor da bunu uygun görürse, çalışan 32. haftasında “Doğum Çalışabilir Raporu” almalıdır. Ancak 37 haftayı doldurduğunda, çalışanın mutlaka “İş Öncesi Göremezlik Raporu” alması gerekmektedir.