2020 yılında uygulanacak asgari ücret desteği detayları SGK’nın 21.04.2020 tarihli 2020/10 sayılı genelgesi ile açıklanmıştır.
5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;
- 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
- 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.
6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 256 TL olarak esas alınır.
3213 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan iş yerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendi uyarınca belirlenecek günlük kazanç 341 TL olarak ve 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50’sini geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.
Destekten yararlanılacak ayda/dönemde, 2019 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu madde hükümleri uygulanmaz.
Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad ve unvan altında ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için eksik bildirdiği tespit edilen iş yerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu iş yerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.
Birinci fıkranın (a) bendinin uygulanmasında, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınır. 2019 yılından önce bu Kanun kapsamına alınmış ancak 2019 yılında sigortalı çalıştırmamış iş yerleri hakkında birinci fıkranın (b) bendi hükümleri uygulanır.
Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 no.lu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi tutulmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Buna karşın belge/beyanname verilmemesine rağmen uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan 5510 sayılı Kanunun ek 9’uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır.
Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının ve Teşvik Tutarının Hesaplanması
2019 yılının esas alınacak ilgili ayında yasal süresinde veya yasal süresi dışında verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. Bu nedenle elde işlem yapmayı gerektirecek rapor, mahkeme kararları vs. varsa işlemlerinin bir an önce yapılması gerekmektedir.
Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 02.03.2020 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2019 yılının ilgili ayına ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (SSİY 102’nci maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden/beyannamelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.
2019 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen;
- (0) gün (0) kazanç bildirilmiş olması halinde,
- Yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde,
Bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimleri esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2020 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır.
Örnek: 2019 yılında yapılan bildirimler; Ocak / Şubat / Eylül / Kasım
2020 yılında yapılan bildirimler; Ocak / Şubat / Mart / Nisan / Mayıs / Haziran / Temmuz / Ağustos / Eylül / Ekim / Kasım / Aralık
2020 yılı Ocak ve Şubat ayları için 2019 yılı Ocak ve Şubat ayları,
2020 yılı Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları için 2019 yılı Eylül ayı,
2020 Ekim ve Kasım ayları için 2019 yılı Kasım ayında
Bildirilen günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 128 TL’nin altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2020/Aralık ayı için 2019 Aralık ayında Kuruma bildirim yapılmadığından 2020/Aralık ayı için de sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı kadar destekten yararlanılacaktır.
Örnek: 2019 yılı Mayıs ayında 1 numaralı belge türü ile 4 sigortalı ve 120 gün, 2 numaralı belge türü ile 2 sigortalı ve 60 gün bildirim yapılan bir işyerinde;
2019/Mayıs ayı bildirimi
| Sigortalı | Belge Türü | Gün Sayısı | Aylık SPEK | Günlük SPEK | Baz alınacak günlük SPEK | Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı |
| A | 1 | 30 | 3.000 | 100 | 128 | 30 |
| B | 1 | 30 | 3.300 | 110 | 128 | 30 |
| C | 1 | 30 | 3.600 | 120 | 128 | 30 |
| D | 1 | 30 | 3.900 | 130 | 128 | – |
| E | 2 | 30 | 3.300 | 110 | 128 | – |
| F | 2 | 30 | 4.500 | 150 | 128 | – |
| Toplam | 90 |
2020/Mayıs ayı bildirimi
| Sigortalı | Belge Türü | Gün Sayısı | Aylık SPEK | Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı |
| A | 1 | 30 | 3.350 | 30 |
| B | 1 | 30 | 3.750 | 30 |
| C | 1 | 30 | 4.600 | 30 |
| D | 1 | 30 | 5.900 | 30 |
| E | 2 | 30 | 3.300 | – |
| F | 2 | 30 | 4.500 | – |
| Toplam | 120 |
2020/Mayıs ayında destekten yararlanabilecek sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısı 120 olmasına karşın; 2019/Mayıs ayında uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılardan 1 numaralı belge türü ile bildirilen A, B, C sigortalılara ilişkin yapılan bildirimler 90 gün olduğundan işverenin yararlanabileceği toplam gün sayısı 90 gün olacaktır.
Örnek: 2019 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olup, prime esas günlük kazanç alt sınırı 128 TL altında olan sigortalılar için bildirilen toplam prim ödeme gün sayısı 4.600 gün, 2020 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısının 5.100 gün olması dolayısıyla Cari ay=5.100 > İlgili ay=4.600 olduğundan destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı 4.600 gün olacaktır.
İşverenin yararlanabileceği toplam prim ödeme gün sayısı 4.600 olduğundan, işverene verilecek asgari ücret destek tutarı 4.600 x 2,50 = 11.500 TL olacaktır. Ayrıca ilgili ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 2,50 TL rakamı ile çarpımı suretiyle hesaplanan destek tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.
2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2020 Ocak ila 2020 Aralık ayları/dönemleri için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.
Destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde;
- Gün bildirimi yapılmayan (0 gün bildirilmiş) sigortalılar (destekten yararlanılacak ayda/dönemde eksik gün nedeni 18-Kısa Çalışma Ödeneği, 21-Diğer Ücretsiz İzin, 27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler, 28-Pandemi Ücretsiz İzin, 29-Pandemi Ücretsiz İzin ve Diğer olarak seçilen sigortalılar hariç) ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır. Dolayısıyla, 2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 no.lu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır.
