Sosyal güvenlik sistemimize göre kişiler birden fazla işyerinde çalışabilir. Yani kişiler isterlerse ve işverenleri ile anlaşırsa birden fazla işyerinde sigortalı olarak çalışabilir ve her bir işyerinden ayrı ayrı sigortaları bildirilir. Birden fazla işyerinde çalışan sigortalıların gün sayısı çalıştıkları gün sayılarının toplamı olarak hesaplanır ve toplam olarak gün sayısı aylık 30 günü geçemez. Ayrıca sigortalının farklı işyerlerinde aldığı brüt ücretlerden her işyeri için ayrı ayrı sigorta primi kesintisi yapılır. Kişi adına SGK’ya bildirilen SPEK tutar ilgili yılın SGK tavanını (2019 için 19.188,00 TL) geçemez.
Birden çok iş yerinde çalışan ve her bir işveren tarafından bildirilen kazançların toplamı SPEK tavanını aşan kısmi için işçi SGK ’ya dilekçe vererek tavanı aşan kısmın işçi primlerinin tarafına ödenmesini isteyebilme hakkına sahiptir.
5510 sayılı Kanun’un 82’nci maddesine göre;
Dördüncü fıkrasında, sigortalıların bu Kanunun 53 üncü maddesine göre belirlenen aynı sigortalılık haline tâbi olacak şekilde birden fazla işte çalışması nedeniyle Kuruma ödenen primler toplamının, bu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşması halinde, aşan kısmın tamamının sigortalının talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde hissesi oranında sigortalıya defaten geri ödeneceği, geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmeyeceği ön görülmüştür.
Not: Tek işyerinde çalışan için iade yoktur. Zira tavanı aşan ücretinden prim alınmaz.
Birden fazla işyerinde çalışan kişinin SPEK tutarı 2019 için 19.188,00 TL’yi aşarsa geriye para iade hakkı doğacaktır. Bu aşan kısmın tamamının sadece sigortalı hissesi çalışana ödenebilmektedir.
25.08.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun “İşsizlik sigortası primleri ile sosyal güvenlik primlerine ilişkin hükümler” başlıklı 49 uncu maddesindeki, “İşsizlik sigortası primleri ile ilgili olarak; 5510 sayılı Kanunun 80, 82, 86, 88, 89, 90, 91, 93 ve 100’üncü madde hükümleri uygulanır.” hükmüne istinaden, tavanı aşan kazançların iade işlemleri sırasında, tavanı aşan kazançlar dolayısıyla ödenen işsizlik sigortası primlerinin sigortalı hissesinin de iadesi yapılmaktadır.
Uzun vadeli sigorta kolları sigortalı hissesi %9 ve GSS primi oranı %5’tir. %1’lik işçi işsizlik sigorta primini de eklersek toplamda %15’lik bir sigorta işçi payı vardır.
İadenin Hesabı
SGK’ dan iade alınacak primi hesaplarken bildirgede gösterilen Sigorta Primine Esas Kazanç üzerinden hesap yapmamız gerekir. A işyerinde 15.000,00 TL, B işyerinde 7.000,00 TL brüt maaşla çalışan Doğan Bey’in 2019 yılı Haziran ayı SPEK tutarı toplamda 22.000,00 TL olur. Haziran ayına ait tavanı aşan prim iadesi hesabını yaparsak 22.000,00 – 19.188,00 = 2.812,00 TL’lik kazancından;
2.812,00 * %14 = 393,68 TL
2.812,00 * %1 = 28,12 TL
Toplam olarak 421,80 TL prim iadesi hakkı ortaya çıkacaktır. Yani siz talepte bulunursanız SGK size Haziran ayı için 421,80 TL’yi geri ödeyecektir.
Kriterler
- 421,80 TL’nin ödenmesinin bir kriteri tavanı aşan ücretlerin tutarının priminin SGK’ya işverence yatırılmış olmasıdır. Kısaca, SGK almadığı bir parayı size geri vermez.
- Diğer kriterde sigortalının talepte bulunması gerekiyor. Yani sigortalı çalışan SGK’ya başvuru yapıp talepte bulunmadan SGK bu parayı iade etmez.
Bu ödeme sigortalının talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde bir kerede ödenecektir. Talep için bağlı olunan SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne dilekçe ile başvurmak gerekir. Geri verilen primler için gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmez, sadece hesaplanan parasal tutar geri ödenir.
