2022 yılı dünya genelinde enflasyonist bir süreç olarak yaşanmaya devam ediyor, özellikle ücretli çalışanların alım gücünü koruyabilmek adına 2022/Temmuz döneminde asgari ücrete yapılan artışla birlikte birçok işletme bütçesinde yer almayan ara dönem ücret artışı yapmak durumunda kaldı. Bu da haliyle şirketlerin gider kaleminde önemli bir artışa sebebiyet verdi ve yavaş yavaş 2022 yılı sonuna gelirken bir yandan da şirketler 2023 bütçesinin çalışmalarına başlamış durumdadır.
2023 bütçesine etki eden en önemli hususlardan bir tanesi de hiç şüphesiz EYT diye tabir ettiğimiz emeklilikte yaşa takılanlardır. Peki kim bu EYT’liler?
09.09.1999 tarihinden önce herhangi bir sigortalılık kapsamında sigortalı olanlar bu kapsamda değerlendirilir. 4447 Sayılı Kanun ile yapılan değişiklik öncesinde yaş koşulu aranmaksızın;
- 4/a kapsamında sigortalılar 5.000 prim günü ve kadınlar da 20 yıl, erkekler de 25 yıl sigortalılık süresi,
- 4/b kapsamında sigortalılar kadınlar da 20 yıl (7.200 gün), erkekler de 25 yıl (9.000 gün) prim günü,
- 4/c kapsamında sigortalılar kadınlar da 20 yıl, erkekler de 25 yıl hizmet süresi,
şartları sağlandığında emekli olabiliyordu.
EYT konusunda Hükümet bir çalışma yapmakta ve büyük ihtimalle 2023 seçimlerinden önce bu konu artık bir problem olmaktan çıkarılıp bir şekilde çözüme kavuşturulacak diye düşünmekteyiz.
EYT çözümü çalışanlar açısından iyi olacak, peki işletmeler açısından?
EYT kapsamına girip emekli olma hakkı elden herkes bir anda emeklilik nedeniyle işten ayrılması durumunda işletmeleri ciddi bir kıdem tazminatı yükü beklemektedir. Özellikle üretim, imalat sektöründe çalışan işletmelerde personel sirkülasyonu biraz daha makul seviyede olduğundan herhangi bir işletmeye giren çalışan çok uzun yıllar çalışabilmektedir.
Kıdem tazminatı tavanı şu anda 15.371,40 TL ve 2023 yılı içerisinde tavan tutar 20 ila 30 bin TL arasında bir seviyeye gelecektir. İnsan kaynakları departmanı 2023 bütçesinde personel maliyetlerini hesaplarken kıdem yükünü de muhakkak göz önünde bulundurmalıdır.
Peki işveren kıdem tazminatını taksitli ödeyebilir mi?
Evet, işveren yazılı bir anlaşma ile kıdem tazminatını çalışanlarına taksitler halinde ödeyebilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli 2 husus var; Birincisi yazılı bir anlaşma olması, ikincisi de taksitlerin zamanında ödenmesidir. Eğer taksitler zamanında ödenmezse işveren kıdem tazminatını faiziyle birlikte ödemek zorunda kalacaktır.
