Yıllık İzin Kurulu

İlgili yönetmeliğe göre, işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulması gerekmektedir.

Yönetmelikte işyeri baz alındığından işverenin farklı işyerlerindeki çalışan sayılarının toplamına göre değil her bir işyerindeki çalışan sayısı ayrı ayrı değerlendirilerek yıllık izin kurulu kurma yükümlülüğü belirlenmelidir.

Kurulun Görevleri

Yıllık izin kurullarının başlıca görevi işçilerin izin kullanacağı dönemleri belirleyen izin çizelgelerini hazırlamaktır. Kurul bu görevi yerine getirirken, işçilerin izin kullanma isteklerini dikkate alacak ve fakat çizelgeleri hazırlarken;

• İşçilerin kıdemlerini,
• İzni belirli bir dönemde kullanmak bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini,
• İşin aksamadan yürütülmesini ve
• İşçi sayısını göz önünde bulunduracaklardır.

Kurul tarafından hazırlanan çizelgeler, nihai olarak işverenin onayına sunacaklardır.

Yıllık izin kurulu, yıllık izin çizelgelerini hazırlamak dışında işçilerin yıllık izin hakları ile ilgili dilek ve şikayetlerini inceleyerek sonucunu işverene ve ilgili işçiye bildirmek ve her yıl ücretli izinlerin daha yararlı geçirilebilmesi için kamplar ve geziler düzenlemek, bu konuda alınması mümkün olan tedbirleri araştırmak ve işverene tekliflerde bulunmakla yükümlüdür. Belirtilen ikinci yükümlülük çoğunlukla yerine getirilmemektedir.

İşveren izin kurulunun çalışmaları için gerekli yer, eleman, araç ve gereçleri sağlamakla yükümlüdür.

Yıllık İzin Kurulunun Faydaları

• Yıllık izin kurulları, seçilen işçi üyeleri vasıtasıyla işçilerin yönetime katılmalarını sağlamakta ve yönetime katılımın örneklerinden birini oluşturmaktadır. İşçilerin yönetime katılımları ise hem çalışma barışının sağlanmasında hem de verimlilik artışında önemli bir yöntemdir.
• Seçim ve kurulun işletilmesi düzgün yapılabilirse çalışanların yıllık izne yönelik şikayetleri önemli ölçüde azalacak, işyerinde yıllar itibariyle hukuka aykırı yıllık izin birikiminin önüne geçilebilecek, işveren açısından da iş sözleşmesinin sona ermesinde yüklü ücret ödemeleri engellenebilecektir.

İşveren Onayı

Tüm bu faydalarına rağmen yıllık izin kurullarının hazırladıkları çizelgeler işverenin onayına tabidir. Buradan hareketle, yıllık izin kurullarının işverenin yönetim hakkını ortadan kaldırmadığı, nihai kararın işverende olduğu açıktır.

Yönetim hakkını ortadan kaldırmasa da kurulun yapacağı objektif değerlendirmeler, işverenin yönetim hakkını kötüye kullanması bağlamında sınırlayıcı olacaktır.

Yıllık izin kurulları çizelgelere uygun yıllık izin kullandırma zorunluluğu getirmese de en azından şirket kültürü olarak, yıllık izinlerin ait oldukları dönemlerde kullandırılmasını yerleşik hale getirebilecektir.

Yıllık iznin bölünerek kullandırılmasında işçinin onayı şarttır. Kurulun bulunması ve düzgün işletilmesi, bu onayın alınmasını da kolaylaştıracaktır. Dolayısıyla, yıllık izin kurulları yönetim hakkını dolaylı olarak sınırlandırmaktadır.

Toplantı Zamanı

• İzin kurulu, Yönetmelikte kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıllık izin çizelgelerinin hazırlanması sırasında ve gerektikçe başkanın çağrısı ile iş saatleri içerisinde toplanacaktır.
• Toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işler izin kurulu karar defterine yazılarak imzalanacaktır.
• Hazırlanacak çizelgeler işverenin onayına tabi olduğundan, zaman zaman ihtiyaca uygun şekilde güncellenmesi gerekeceğinden, yıllık izin kurulunun da aralıklı olarak toplanması gerekecektir.
• Çizelgelerde yaptığı değişikliklerin, makul süre önceden yapılması gerekmektedir. Çünkü işçinin ani değişikliklerle planlarının bozulması da yıllık izin kurulunun amacına aykırı olacak, aynı zamanda işverenin yönetim hakkının kötüye kullanılması anlamına gelebilecektir.

Kurulun Yapısı

• Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder.
• Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.
• Sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir toplantıda açık oyla seçilir.
• İzin kurulu başkanı ile üye ve yedekleri işyerinde işveren tarafından ilan edilir.
• Asil üyelerin yokluğunda yedeklerin biri başkanın çağrısı üzerine toplantıya katılır.
• Herhangi bir nedenle eksilen üye ve yedekler aynı şekilde tamamlanır.
• İzin kurulu üyelerinin seçimi iki yılda bir yapılır.
• Yeni izin kurulu üyeleri seçilinceye kadar eski kurul üyeleri görevine devam eder.